Een geschiedenis van China: Hoe het verleden de Volksrepubliek verklaart

 Een geschiedenis van China, recent uitgebracht in 2023 en geschreven door Nederlands econoom Victor Wesseling is een boek dat ik al een tijdje hebben willen lezen. In mijn zoektocht naar kennis over Oost-Aziatische geschiedenis en cultuur, ben ik blij dat ik naast De Perzen ook nu Een geschiedenis van China heb kunnen lezen. En natuurlijk nu China steeds meer een wereldmacht in wording is, heeft het mij nog meer gemotiveerd om meer te weten te komen over waarom China is zoals die is.

Ik vind dat Wesseling een uitstekende uiteenzetting over China heeft verricht. Het is ook fascinerend om te weten dat hij al enkele keren voor een lange tijd verbleef in China. Hij heeft de Chinese maatschappij en cultuur zelf meegemaakt.

De Chinese geschiedenis gaat eigenlijk al zo'n 2500 jaar terug, ten tijde van de Romeinen is dat. Door de millennia en eeuwen heen heeft China veel meegemaakt. Het werd van het ene moment een keizerrijk en op de andere ten val gebracht en veroverd door een buitenlandse mogendheid. Dit was ook hetgeen wat mij het meest interesseerde tijdens het lezen. Ik kwam erachter dat China als keizerrijk meerdere dynastieën had, meermaals in burgeroorlog verkeerde en vervolgens door naburige volkeren veroverd zoals de Mongolen (waarover ik binnenkort een boek ga lezen). 

Ook vond ik het goed dat Wesseling in het begin van zijn de boek de lezer liet kennismaken met China zelf over de geografie, het land, de cultuur en de bevolking. Natuurlijk krijgt de Chinese taal, het Chinese schrift en het Chinese denken een eigen hoofdstuk, want vergeet niet dat de Chinese cultuur, zeker vroeger, totaal anders was dan westerse cultuur. Ook is de Chinese taal geen gemakkelijke noot om te kraken. Iemand die expert wil worden in het Chinees spreken en schrijven moet er tot wel 10 jaar over doen!

Ik kreeg wel een dipje tijdens het lezen van het economische gedeelte in de tweede helft van de 20ste eeuw, dat een zeer belangrijke rol speelde voor China na het tijdperk van Mao Zedong. Er waren veel termen en begrippen in dat gedeelte waarmee ik toch wel moeite had. Daarnaast is het een algemeen iets, maar het lezen werd verstoord door toch wat enkele fouten in de zinsbouw. Sommige woorden waren niet correct gespeld of de interpunctie was niet altijd juist geplaatst.

Econoom Victor Wesseling, gespecialiseerd in internationale betrekkingen, is al zijn leven lang gefascineerd door China. Hij leerde de taal en ging er wonen om zo de sterk van het Westen afwijkende cultuur en politiek, en daarmee de grote economische successen, te kunnen doorgronden. Vijfduizend jaar geschiedenis – van keizerrijk tot volksrepubliek –, het complexe bestuurssysteem en de snelle overgang van derdewereldland naar moderne maatschappij, Wesseling onderzoekt het en legt verbanden. Hoe het land eind vorige eeuw in zo’n korte tijd van een gesloten volkshuishouding tot een van de grootste economische wereldmachten heeft kunnen uitgroeien – westerse technologie en ideologieën incorporeerde, maar tegelijk vrijheden van burgers bleef inperken – verklaart hij overtuigend in dit boek. Om China te kunnen begrijpen, moet je leren denken als een Chinees, aldus Wesseling.

Victor Wesseling