Rusland - Een geschiedenis

 Momenteel is Rusland of Russische Federatie - het grootste land ter wereld. Met zijn 144 miljoen inwoners, is het een land dat een groot deel van het Euraziatische continent omspant, van de Oostzee tot de Stille Oceaan. 

Vandaag wordt Rusland gezien als een autoritaire democratie waarbij de huidige president Vladimir Poetin - aanvankelijk democratisch verkozen - al meer dan dertig jaar er met de plak zwaait. Feitelijk gezien, is de Russische Federatie een vrij recent land dat is ontstaan na de val van de Sovjet-Unie in 1991. 

In de Westerse media en via kanalen van de Europese Unie en de NAVO wordt Rusland bestempeld als een bedreiging voor de wereldvrede. Daar kan ik begrip voor hebben, zeker nu de situatie op het Europese continent onzekerder wordt na de start van de Russische invasie in Oekraïne in februari 2022 die tot op vandaag nog steeds gaande is. Maar het is ook belangrijk om kritisch te blijven en aandacht te hebben voor de context. Die context probeer ik te achterhalen met het boek dat ik laatst gelezen heb: Rusland - een geschiedenis van Belgisch auteur en voormalig hoogleraar Raymond Detrez.

De Russische mentaliteit en staatsstructuur is vormgegeven door talloze omgevingsfactoren. Het is belangrijk om te beseffen dat de Russische geschiedenis iets complex en anders gegeven is dan de West-Europese geschiedenis zoals wij die kennen. Met dit boek probeerde ik niet alleen mijn kennis meer uit te breiden over Oosterse geschiedenis, maar ik hechte ook belang aan het gegeven waarom Rusland en het Westen zo grote tegenpolen zijn geworden van elkaar. Ik kan u verzekeren, het boek heeft mijn vraag ruim en duidelijk beantwoord. Ik hoop dat jouw vragen over Rusland ook kan worden beantwoord met dit boek.

De hoofdstukken waarvan ik veel heb bijgeleerd en voor mij persoonlijk interessant waren, waren die van de tijdsperiodes 16e tot 18e eeuw, de periode van de Wereldoorlogen (1914 - 1945) en de Koude Oorlog (1949 - 1991). Ik kwam zo meer te weten over beruchte figuren van Ivan de Verschrikkelijke (1533 - 1584) en Peter de Grote (1696 - 1725) tot Nikolaj II (1894 - 1917) en Josef Stalin (1922 - 1953). Daarnaast bespreekt Detrez uitvoerig ook het religieuze, culturele en sociaal-economische domein per tijdsperiode die wordt besproken in het boek. Het werpt een interessante blik op de Russische maatschappij.

Het is jammer dat het boek geen kaarten of afbeeldingen bevat. Soms was het heftig om door te lezen waarbij ik toch wel een afbeelding of een mooi kaartje kon gebruiken ter verduidelijking. Dus wie hieraan begint wordt gewaarschuwd op een frontlijn van enkel en alleen maar zinnen.

Belangrijk om op te merken is dat dit boek de geschiedenis van socialisme - communisme en de Sino-Russische relaties goed uitlegt waarbij ik het vorige boek dat ik gelezen heb, Een geschiedenis van China van Victor Wesseling sterk aanraadt! 

De Russische beer is ontwaakt. Na de val van de Berlijnse muur deemsterde Rusland weg maar onder Vladimir Poetin is het land opnieuw een wereldmacht geworden die niet bang is om de tanden te laten zien. Hoe is die evolutie de laatste jaren er gekomen? En hoe kadert de houding van het Rusland van vandaag in de geschiedenis van het land? In zijn lijvige boek graaft Raymond Detrez in het verleden van de grootmacht, om te tonen hoe Rusland zich van een klein vorstendom in het Mongoolse Rijk heeft ontwikkeld tot een Europese mogendheid. En om zich af te vragen waar het met die mogendheid naartoe moet in de wereld vandaag.

Raymond Detrez